دندانپزشکی زیبایی به عنوان نوعی هنر در حوزه دندانپزشکی شناخته می‌شود. افرادی که به دنبال زیبا کردن لبخند خود هستند اغلب به طرف این حوزه جذب میشوند. طبیعتاً هر فردی خواهان بهترین راهکار برای داشتن لبخندی ایده‌آل و جذاب و در عین حال دندانهایی سلامت است. برای اطلاع از موفقیت پروسه درمان بهترین کار جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز در مورد روش مورد استفاده است، پس به عنوان مثال اگر درمان ارتودنسی مد نظرتان باشد، انواع بریس‌ها را نیز باید مورد توجه قرار دهید و اگر خواهان لمینت‌های دندانی هستید در این صورت بهتر است تمامی زوایای مربوط به این راهکار را مد نظر قرار دهید. هر کدام از روش‌هایی که انتخاب می‌کنید از مزایا و معایب مختص به خود برخوردار هستند.
همه ما انسان‌ها دوست داریم ضمن اینکه تصویری جذاب و درخشان از مرواریدهای سفید درون دهان خود را به نمایش میگذاریم، از شرایط دندانی سالم و مناسبی هم برخوردار باشیم. به لطف فناوری‌های مدرن امروز این امر به سادگی امکان‌پذیر است. در این مقاله ارتودنسی، انواع بریس و لمینت‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. البته ممکن است همه افراد به دنبال دندان‌های مرتب، یکدست و صاف نباشند، اما اگر شما جزو آن گروه از افراد علاقه‌مند به لمینت دندان یا ارتودنسی هستید بهتر است این مقاله را مطالعه کنید. در ابتدا به شرح ارتودنسی و انواع بریس و لمینت‌ها و قرار گرفتن آن‌ها بر روی دندان پرداخته شده است و سپس در ادامه تفاوت بین این دو روش و اثربخش بودن آن‌ها برای شرایط دندانی مراجعه‌کننده بیان شده است. بنابراین اگر شما دندان کج و نامنظم داشته یا دچار ناهنجاری دندانی هستید، نکات بسیار مناسب و جالب توجهی را در این مقاله مطالعه خواهید کرد.
- ارتودنسی
- لمینت
- تفاوت ارتودنسی و لمینت
ارتودنسی
در صورتی که فک‌ها و دندان‌ها به نحوی مناسب رشد نکرده باشند، مشکل ناهنجاری دندانی پیش می‌آید. در این حالت دندان‌ها کج و نامنظم میشوند و دندان‌های فک بالا و پایین احتمالاً به صورت مرتب و ردیف روی یکدیگر جفت نخواهند شد. ناهنجاری‌های دندانی بیماری به حساب نمی‌آید و سلامت جسمانی شما را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. این مسئله مربوط به موفقیت دندان‌ها است. البته این مشکل می‌تواند بر شکل صورت و ظاهر دندان‌های شما تأثیر گذارد، در نتیجه باعث خجالت، عدم اعتماد به نفس و حتی افسردگی گردد. ناهنجاری دندانی شدید ممکن است در نحوه غذا خوردن، صحبت کردن و تمیز نگه داشتن دندان‌ها اثر بگذارد.
یکی از مؤثرترین روش‌های درمان، ارتودنسی است که به صاف کردن و یا حرکت دادن دندان‌ها کمک می‌کند، نحوه عملکرد این درمان به طریقی است که باعث بهبود ظاهر دندان‌ها خواهد شد. این روش همچنین به فرد در مراقبت از دندان‌ها، لثه‌ها و مفاصل فک خود در بلند مدت کمک خواهد کرد. اگرچه ارتودنسی نوعی روش زیبایی است که باعث بهبود ظاهر فرد می‌شود، اما در واقع به هدف بهبود بخشیدن به عملکرد دهان فرد انجام می‌شود.
بسیاری از مردم دارای دندان‌های کج یا شلوغی دندانی هستند، ارتودنسی باعث صاف شدن یا حرکت دندان‌ها به موقعیت مناسب‌تر خواهد شد. این درمان ظاهر دندان‌ها را بهبود بخشیده و به جفت شدن دندان‌ها روی یکدیگر کمک می‌کند. از طرف دیگر باعث راحتتر تمیز شدن دندان‌ها می‌شود. ارتودنسی به جویدن و گفتار کمک کرده و در برخی موارد از دندان‌ها در برابر صدمات یا پوسیدگی محافظت می‌کند. برخی از مردم هم با مشکل پیش‌آمدگی دندان جلو فک بالا مواجه هستند که ظاهر نامطلوبی برایشان ایجاد کرده است. احتمال صدمه دیدن این دندان‌های پیش آمده بیشتر است، درمان ارتودنسی می‌تواند این دندان‌ها را به عقب رانده و هم ردیف با سایر دندان‌ها کند. در عده‌ای از افراد هم نحوه قرار گرفتن فک بالا و پایین روی یکدیگر باعث می‌شود دندان‌ها از ظاهر نامطلوبی برخوردار شوند و به صورت نامناسب و اشتباه روی هم جفت شوند. چنانچه دندان‌ها به صورت صحیح روی هم جفت نشوند، فشاری روی عضلات فک وارد می‌شود و منجر به مشکلاتی در فک و مفاصل فک و گاهاً سردرد خواهد شد. ارتودنسی کمک می‌کند دندان‌ها به صورت صاف روی هم جفت شوند و فشار روی فک را کاهش می‌دهد.
بهترین زمان برای ارتودنسی در دوران کودکی است، اما بزرگسالان هم می‌توانند از درمان ارتودنسی استفاده کنند. سن از اهمیت کمتری در مقابل داشتن تعداد صحیح دندان‌ها برخوردار است. برای کودکان گاهی لازم است مدت زمانی را منتظر ماند تا دندان‌ها به قدر کافی رشد کنند و سپس درمان را آغاز کرد. این درمان به طور معمول از سن ۱۲ تا ۱۳ سالگی آغاز می‌شود، در این زمان دندان‌های دائمی کاملاً جلو آمده و رشد کرده‌اند. برای کودکان دارای ناهنجاری لب شکری و سقف شکافته، قبل از رشد کامل دندان‌های دائمی باید از درمان ارتودنسی استفاده کرد.
برای تحقق تمامی اهداف فوق، متخصص ارتودنسی از ابزارهای پزشکی متعددی استفاده می‌کند، از جمله می‌توان به هدگیرها یا بست‌های پوششی (Headgear)، پلیت‌ها (Plate) و بریس‌ها (Brace) اشاره کرد. ارتودنسی با استفاده از انواع ابزارهای ثابت یا متحرک انجام شود، اکثر مردم این ابزارها را بریس (یا سیم دندان) می‌نامند. در واقع بریس وسیله‌ای است که دندانپزشک به کمک آن ناهنجاری دندانی را درمان و کجی، نامرتبی و شلوغی دندانی را برطرف می‌کند.
ابزار ارتودنسی متحرک
این ابزار برای رفع مشکلات جزئی به کار می‌روند، مانند تصحیح دندانهایی که به میزان اندکی کج هستند. این ابزار تنها در زمان تمیز کردن، خوردن مواد غذایی یا استفاده از نخ دندان از دهان خارج میشوند. گاهی دندانپزشک به بیماران توصیه می‌کند که آن‌ها را در طول انجام برخی فعالیت‌ها مانند استفاده از ابزار موسیقی بادی یا در زمان دوچرخه سواری از دهان خارج کنند.
از جمله ابزار متحرک می‌توان به الاینرها (Aligner)، هدگیرها و نگهدارنده‌ها (Retainer) اشاره کرد. الاینرها را می‌توان در زمان مسواک زدن دندان‌ها، استفاده از نخ دندان یا غذا خوردن از دهان خارج کرد. هر الاینر برای مدت ۲ تا ۳ هفته استفاده می‌شود و سپس با انواع محکم‌تر تعویض خواهد شد. هدگیرها باعث اتصال پشت سر به سیم فلزی جلوی صورت میشوند. به هدف کند کردن رشد فک بالا به کار می‌رود و دندان‌های پشتی را در موقعیت خود نگه می‌دارند، در حالی که دندان‌های جلویی به سمت عقب کشیده میشوند. نگهدارنده‌ها پس از درمان و برای جلوگیری از حرکت دندان‌ها به سمت موقعیت اولیه به کار می‌روند. دو نوع نگهدارنده در این رابطه استفاده می‌شود (۱) نگهدارنده‌های فلزی و آکریلیک: آکریلیک روی سقف دهان ثابت شده و سیم‌ها دور دندان‌های قدامی قرار می‌گیرند؛ (۲) نگهدارنده‌های از جنس پلاستیک شفاف: روی دندان‌ها ثابت میشوند و شبیه الاینر به نظر می‌رسند.
ابزار ارتودنسی ثابت
اکثر اوقات دندان‌ها به دقت بیشتری از آنچه بریس‌های متحرک فراهم می‌آورند نیاز خواهند داشت، به همین دلیل از بریس‌های ثابت استفاده می‌شود. یک بریس ثابت از براکت، بند و سیم تشکیل شده که برای مدت زمان مشخصی به دندان‌ها متصل خواهند شد. بندها محکم دور دندان‌ها ثابت میشوند و به عنوان تکیه‌گاه برای ابزار ثابت عمل می‌کنند، در حالی که براکت‌ها معمولاً به جلوی دندان‌ها متصل میشوند. یک سیم انعطاف‌پذیر تمامی براکت‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند و به دندان‌ها اجازه حرکت کردن می‌دهد. بیمار نمی‌تواند شخصاً این ابزار را از روی دندان‌ها بردارد و به همین دلیل به آن‌ها ابزار ثابت گفته شده است. ابزار ثابت شایع‌ترین ابزار به کار رفته در ارتودنسی به شمار می‌روند. این ابزار وقتی دندان‌ها به دقت بیشتری نیاز دارند به کار گرفته میشوند. فرد با داشتن ابزار ثابت می‌تواند به صورت طبیعی به غذا خوردن و آشامیدن بپردازد، اما لازم است از مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها مانند نوشابه‌های گازدار، آبنبات‌های سفت، آدامس و سایر مواد غذایی سخت و چسبنده اجتناب کند. بریس‌های ثابت همیشه از جنس فلزی نیستند و ممکن است به ویژه برای بزرگسالان از جنس پلاستیکی یا سرامیکی باشند.
زمان مورد نیاز برای باقی ماندن بریس‌ها در هر فرد با فرد دیگر متفاوت است و به شدت مشکل اولیه، وجود فضای کافی در دهان فرد، فاصله‌ای که هر دندان باید حرکت کند، سلامت دندان‌ها، لثه‌ها و پشتیبانی استخوان‌ها و رعایت دقیق دستورالعمل‌های پزشک توسط بیمار بستگی دارد. به طور متوسط یک تا سه سال طول می‌کشد تا درمان کامل شود. پس از خروج بریس‌ها از دهان، بیمار باید به مدت ۶ ماه دائماً از نگهدارنده استفاده کند و سپس برای چندین سال تنها در زمان خواب باید از نگهدارنده استفاده نماید. نگهدارنده‌های جدید دندان‌های صاف شده را در موقعیت فعلی نگهداشته و دور لثه و استخوان قرار می‌گیرند.
تمامی ابزار به کار رفته در پروسه ارتودنسی در ابتدا برای دهان غربیه هستند و احساس نامساعدی را ایجاد می‌کنند، این مسئله با گذشت زمان برطرف خواهد شد و در صورتی که همچنان این مشکل به قوت خود باقی باشد بهتر است از دندانپزشک بخواهید تنظیماتی روی ابزار انجام دهند. بریس‌ها معمولاً هر ۴ تا ۶ هفته و بسته به توصیه دندانپزشک باید تنظیم شوند.
موفقیت درمان به مهارت متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک و اشتیاق و امیدواری بیمار به بهبودی (و والدین در صورتی که بیمار کودک باشد) بستگی دارد. دنبال کردن توصیه‌های دندانپزشک و حاضر شدن در تمامی جلسات تعیین شده از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرف دیگر چنانچه در طول درمان از دندان‌های خود به خوبی مراقبت نکنید، دندان‌ها صدمه خواهند دید. بریس باعث صدمه دیدن دندان‌ها نمی‌شود، اما عدم رعایت بهداشت و مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی شکر زیاد می‌توانند صدمات دائمی به دندان‌ها وارد کنند. بنابراین لازم است دندان‌ها و ابزار به کار گرفته شده به دقت و به نحوی مناسب تمیز شوند.
این یک مسئله طبیعی است که حتی پس از استفاده از نگهدارنده‌ها و رعایت مراقبت‌های توصیه شده، دندان‌ها در طول عمر فرد مجدداً به میزان جزئی حرکت کنند، به همین علت نمی‌توان ضمانتی به بیمار ارائه داد. با این حال بعید به نظر می‌رسد این تغییرات به حدی برسد که بیمار به درمان بیشتری نیاز داشته باشد.
لمینت
ونیرهای دندانی پوسته‌ای بسیار نازک و یه شکل و رنگ دندان هستند که مختص هر فرد ساخته میشوند و به طریقی طراحی شده‌اند که روی سطح دندان قرار گرفته و ظاهر دندان‌ها را بهبود بخشند.
برای استفاده از ونیرها که تحت عنوان لمینت شناخته میشوند لازم است تغییر شکل دائمی در دندان‌ها صورت گیرد. این روش در درمان دندان تغییر رنگ داده، نامرتبی یا کج شدگی دندان، لب‌پریدگی یا شکستگی دندان، فاصله بین دندان‌ها استفاده می‌شود. ونیر روی سطح جلویی دندان قرار می‌گیرد و می‌تواند مینای صدمه دیده دندان و سایر عیوب را تصحیح کند. به علاوه یکی از گزینه‌های مناسب برای دندان تغییر رنگ یافته است که با استفاده از روش‌های رایج سفید کردن درمان نشده‌اند. لمینت‌ها به دندان بیمار ظاهری طبیعی می‌دهند، از طرفی لثه‌ها نیز به خوبی مواد به کار رفته در آن‌ها را تحمل می‌کنند، این مواد نسبت به تغییر رنگ مقاوم هستند. دو نوع ونیر دندانی استفاده می‌شود که عبارتند از:
- ونیرهای پورسلین: مقاوم به تغییر رنگ بوده و همچون دندان طبیعی دارای خصوصیات انعکاس نور هستند.
- ونیرهای رزین: نازک‌تر هستند و قبل از جایگذاری، سطح کمتری از دندان باید تراشیده شود.
در صورتی که درصدد تغییر شکل، اندازه، موقعیت یا رنگ دندان‌های خود هستید، لمینت کردن بهترین گزینه به شمار می‌رود. دندانپزشک به کمک لمینت می‌تواند لبخندی زیبا و جذاب برای شما خلق کند. به طور معمول اکثریت افراد به حدود ۱۰ لمینت نیاز دارند تا دندان‌هایشان از ظاهری مناسب برخوردار گردد. تقریباً ۱۰ روز طول می‌کشد تا لمینت‌ها ساخته شوند و برای قرار گرفتن روس سطح دندان، بخشی از مینای دندان باید برداشته شود. بیمار می‌تواند در مدت زمان ساخت لمینت‌های دائمی، از لمینت‌های موقتی استفاده کند. دندان‌پزشکان معمولاً ترجیح می‌دهند بیمار از لمینت‌های موقتی به مدت حداقل ۲ هفته استفاده کند تا لثه‌ها که احتمالاً در طول پروسه تراشیدن مینای دندان زخم شده یا آسیب دیده‌اند، کاملاً بهبود یابند و در نهایت لمینت‌های دائمی را متصل کنند. طول عمر لمینت‌ها ۱۰ تا ۱۵ سال است، سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار آن مقدار که باعث تغییر رنگ دندان‌های طبیعی میشوند بر لمینت‌ها تأثیر نمی‌گذارند. لمینت‌های نسبت به تغییر رنگ مقاوم هستند، و این نقطه قوت این راهکار به شمار می‌رود؛ با این حال برای حفظ دندان‌ها و لمینت‌های خود برای مدت زمان طولانی‌تر از هر دوی این مواد اجتناب کنید.
تحقیقات نشان می‌دهد که ونیرهای پورسلین یکی از بهترین راهها برای خلق لبخند جذاب و عالی است. با این وجود بسیاری از مراجعه‌کنندگان به دندان‌پزشگی زیبایی قبل از آغاز روند درمان سوال می‌کنند که آیا پورسلین به دندان‌های طبیعی آسیب می‌زند؟ یا اغلب این سوال مطرح می‌شود که آیا لمینت کردن باعث خراب شدن یا صدمه دیدن دندان‌های طبیعی می‌شود؟ ونیرهای پورسلین باعث خراب شدن یا صدمه دیدن دندان‌های طبیعی نمی‌شوند. در واقع طوری طراحی شده‌اند که روی دندان طبیعی ثابت شده و ظاهری زیبا برای دندان خلق کنند. درست است که برای قرار گرفتن لمینت‌ها روی دندان بخشی از مینای دندان تراشیده می‌شود، اما این امر باعث صدمه دیدن دندان نمی‌شود. لمینت‌ها مختص هر مشتری ساخته میشوند و به طور ثابت روی سطح دندان قرار می‌گیرند. وقتی لمینت‌ها به دندان متصل شدند با کمک یک رزین کامپوزیت روی دندان طبیعی ثابت خواهند شد. پس از اتصال به دندان‌ها، دندانپزشک به آن‌ها شکل داده و پولیش می‌کند تا زمانی که شکل کاملاً مناسب به خود بگیرند. رزین کامپوزیت مورد استفاده در این پروسه نیز برای سلامت دندان‌ها مضر نیست و بر این اساس با اطمینان می‌توان بیان کرد که لمینت‌های متصل شده به دندان‌ها باعث تخریب یا صدمه دیدن دندان‌های زیر لمینت نخواهند شد.
با این حال لمینت‌ها باعث تغییر شکل دائمی دندان‌ها خواهند شد، زیرا مینای دندان تراشیده شده دیگر به حالت اول باز نخواهد گشت. تنها مسئله‌ای که ممکن است باعث آزار بیمار شود، حساسیت ایجاد شده پس از تراشیدن مینای دندان است که معمولاً پس از هماهنگ شدن دندان با شرایط جدید از بین خواهد رفت. پس در صورتی که تغییر شکل دندانتان مشکلی برای شما ایجاد نمی‌کند لمینت گزینه مناسبی خواهد بود. در صورتی که به دنبال بهبود رنگ، شکل یا مرتب کردن دندان‌ها یا خواهان لبخندی جذاب و همیشگی هستید، لمینت انتخاب مناسبی خواهد بود.
تنها نقطه ضعف در رابطه با لمینت هزینه بالای این پروسه است، هزینه لمینت دندان کردن به تعداد دندان‌های لمینت شده بستگی دارد، چرا که برای هر واحد دندان جداگانه محاسبه می‌شود؛ از این رو هرچه تعداد دندان‌های بیشتری را لمینت کنید، هزینه بیشتری باید پرداخت نمایید.
تفاوت ارتودنسی و لمینت
برای تعیین اینکه کدامیک از روش‌های ارتودنسی یا لمینت برای شما مناسب است، ابتدا باید به متخصص مراجعه کنید. ایشان می‌تواند با بررسی وضعیت دندانی شما بهترین گزینه را معرفی کند. همان طور که تا به اینجا بیان شده است، بریس‌های دندانی مورد استفاده در ارتودنسی باعث حرکت تدریجی دندان‌ها در طول زمان خواهند شد. آن‌ها به رفع ناهنجاری‌های دندانی و انواع ناهنجاری‌های مربوط به جفت شدن دندان‌ها روی یکدیگر کمک می‌کنند. در مقابل لمینت‌ها پوسته‌های شبیه دندان هستند که مختص هر مشتری ساخته شده و طوری طراحی شده‌اند که روی سطح دندان قرار گرفته و ظاهری زیبا به دندان دهند و به ردیف شدن دندان‌ها کمک کنند.
از طرف دیگر ارتودنسی به رفع مشکلات سلامت و ناهنجاری‌های دهان و دندان کمک می‌کند، در حالی که لمینت بیشتر به هدف درمان شکستگی، فرسودگی یا رنگ نامطلوب روی دندان طراحی شده‌اند. ارتودنسی پروسه‌ای طولانی‌تر از لمینت است، پس در صورتی که به دنبال نتیجه فوری هستید، لمینت انتخاب بهتری است و تنها با ۳ جلسه ویزیت دندانپزشک روند درمان کامل خواهد شد و به مراقبت‌های بیشتر نیاز ندارد. اما موفقیت ارتودنسی به تعهد بیمار و پیگیری توصیه‌های متخصص بستگی دارد.
از نظر هزینه‌های درمانی، هزینه انجام ارتودنسی به طور کلی محاسبه می‌شود، در واقع کل پروسه درمان یک هزینه مشخص دارد که دندانپزشک تعیین می‌کند؛ اما در لمینت، هزینه برای هر دندان جداگانه محاسبه می‌شود و هزینه پروسه به تعداد دندان‌های لمینت شده بستگی دارد. به طور کلی ارتودنسی ارزان‌تر از لمینت است و البته برای هر فرد نسبت به فرد دیگر تفاوت دارد.
در آخر باید خاطر نشان کرد اگر از مشکلات ناهنجاری، شلوغی، نامنظمی دندانی رنج می‌برید ارتودنسی به بهبود سلامت دهان و دندان شما کمک خواهد کرد و در نهایت دندان‌ها از ظاهری مطلوب برخوردار خواهند شد. اما چنانچه مشکل شما زیبایی و تغییر رنگ دندان‌ها یا عیوبی مانند شکستگی، لب‌پریدگی دندانی است، لمینت بهترین راه‌حل است و می‌تواند لبخندی زیبا و جذاب برای شما خلق کند. به رغم تمامی نکات اشاره شده برای انتخاب بهترین راهکار برای شرایط دندانی خود در اولین فرصت به متخصص دندانپزشکی یا مرکز دندانپزشکی زیبایی دکتر لاله زمانی مراجعه کنید.
ثبت ديدگاه